Stefan Ramułt, Kraków 1893
Kilka słów o Kaszubach i ich mowie
II. Obecne terytoryum etnograficzne szczepu pomorskiego.
Wiadomości statystyczne.
Żaden z ludów słowiańskich nie uległ tak znacznemu skurczeniu pierwotnie zajmowanego przez siebie terytoryum, jak Pomorzanie. Niegdyś około lub przeszło dwa tysiące, dziś obszar ich etnograficzny obejmuje zaledwie sto mil kwadratowych, przerzedzony nadto jeszcze tu i owdzie elementem obcym. Nazwa „Pomorze” ma dziś zresztą zgoła inne znaczenie, niż je miała w dawnych czasach, bo i granice t.zw. „prowincyi pomorskiej” nie odpowiadają obszarowi Pomorza historycznego i lud tej ziemi jest przeważnie niemiecki, ostatki zaś Słowian pomorskich kupią się głównie w Prusiech Zachodnich.